สรุป : สถิติที่ใช้ในการวิจัย

การวิจัยต้องใช้สถิติหลายกลุ่ม  ได้แก่

       กลุ่มที่  1  สถิติที่ใช้หาคุณภาพเครื่องมือ ทั้งรายข้อ  และทั้งฉบับ  เช่น  กรณี

ก. แบบทดสอบ

                 การหาคุณภาพรายข้อ  เช่น ค่าความยากง่าย(p)  และค่าอำนาจจำแนก (r)

     การหาคุณภาพทั้งฉบับ ได้แก่ การหาค่าความเที่ยง เช่น KR-20 และ            

                                   การหาค่าความตรง  ใช้  ดัชนี  IOC  (ความสอดคล้อง)

 ข. แบบสอบถามลักษณะที่เป็นแบบประมาณค่า    

      การหาคุณภาพรายข้อ  ใช่ค่าที  (T- value)   การหาค่าความเที่ยงใช้สูตร  Alpha   Coefficient ของ  Cronbach   

      การหาค่าความตรงของแบบสอบถาม  ก็ใช้การหาดัชนี  IOC

                              

                สรุป :   ผู้ที่จะทำวิจัยต้องมีทักษะพื้นฐานด้านการวัดผลประเมินผล  และการหาคุณภาพของเครื่องมือที่จะใช้ในการวิจัยมาก่อน (ซึ่งมีสถิติมากมายหลายตัว)  และสามารถใช้คอมพิวเตอร์ช่วยในการคำนวณค่าสถิติได้อย่างสะดวกรวดเร็ว

      กลุ่มที่  2  สถิติบรรยาย  (Descriptive  Statistics)  เช่น  ค่าเฉลี่ย  (X)  ความเบี่ยงเบนมาตรฐาน    ความถี่   ร้อยละ  สถิติวัดความสัมพันธ์  เป็นสถิติพื้นฐานที่ต้องใช้กับการวิจัยเกือบทุกเรื่อง

      กลุ่มที่  3  สถิติอ้างอิง  (Inferential  Statistics) หรือสถิติอนุมาน 

สถิติอ้างอิง เป็นสถิติที่ใช้สรุปค่าสถิติไปยังค่าพารามิเตอร์  ใช้ในกรณีทำการวิจัยกับกลุ่มตัวอย่าง  โดยมากจะใช้ในการทดสอบสมมุติฐานที่นักวิจัยตั้งไว้ (Hypothesis  Testing) หรือ  การทดสอบความมีนัยสำคัญทางสถิติ  (Test  of  Significance)

หลักการเลือกสถิติให้เหมาะสม

          1.การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อ   บรรยายข้อมูล (กรณีทำกับประชากรทั้งหมด ใช้สถิติบรรยาย)  หรือสรุปอ้างอิงจากกลุ่มตัวอย่างไปยังค่าประชากร  (กรณีทำการวิจัยกับกลุ่มตัวอย่าง  ต้องใช้สถิติบรรยายและสถิติอ้างอิง)

2.จำนวนกลุ่มตัวอย่างที่ใช้มีกี่กลุ่ม

                   1  กลุ่ม

                   2  กลุ่ม

                   มากกว่า  2  กลุ่ม

3.ข้อมูลที่เก็บรวบรวมมาอยู่ในระดับใด  หรือมาตราใด

                   นามบัญญัติ

                   จัดอันดับ

                   อันตรภาค

                   อัตราส่วน

4.ตัวแปรที่ใช้มีกี่ตัว

                   1  ตัวแปร

                   2  ตัวแปร

                   มากกว่า  2  ตัวแปร

เมื่อได้พิจารณาลักษณะสำคัญของข้อมูลที่เก็บรวบรวมมาได้แล้วก็ต้องเลือกสถิติอ้างอิง

ให้เหมาะกับลักษณะของข้อมูล  และข้อตกลงเบื้องต้นของสถิติแต่และตัว (ศึกษาได้จากตาราง) 
ซึ่งสถิติที่ใช้ในการอ้างอิงข้อมูลมี  2  ประเภท  คือ

สถิติแบบพาราเมตริก  (Parametric)  ใช้สำหรับข้อมูลอันตรภาค และอัตราส่วน  และแบบนอนพาราเมตริก (Nonparametric)  ใช้สำหรับข้อมูลที่อยู่ในระดับนามบัญญัติ  และจัดอันดับ

                  การเลือกใช้สถิติอ้างอิงข้อมูลที่ใช้กันมาก  สรุปได้ดังตาราง

ระดับการวัด ข้อมูล	สถิติที่เหมาะสม
	กลุ่มตัวอย่าง   1  กลุ่ม	กลุ่มตัวอย่าง 2  กลุ่ม	กลุ่มตัวอย่างมากกว่า 2  กลุ่ม
นามบัญญัติ	Binomial  test c2 - test	Mcnemar  test c2 - test	Cocharn  Q-test c2 - test
จัดอันดับ	Komogorovsminov  test Runs  test	Sign  test U - test	Friedman  two-way Analysis of  variance Kruskal –wallis  one –way Analysis  of  variance
อันตรภาค และ อัตราส่วน	t –test Z - test	T – test Z – test F - test	Analysis of  variance (ANOVA) Analysis of  covariance (ANCOVA) MANOVA

ตัวอย่าง เช่น 

1.สุ่มนักเรียนมา  9  คน  เพื่อทดสอบความรู้หลังจากที่อบรมไปแล้ว  พบว่านักเรียนได้คะแนน  6, 7, 9, 10, 5, 6, 4, 7, 5   ถ้าจะทดสอบว่าค่าเฉลี่ยของนกเรียนโรงเรียนแห่งนั้นมีค่าเท่ากับ  7  คะแนน (เกณฑ์ที่ตั้งไว้)  จริงหรือไม่   ข้อมูลลักษณะนี้ใช้   t -  test  แบบ  อิสระ (Independent)ทดสอบ   เพราะเป็นกลุ่มตัวอย่าง  1  กลุ่มขนาดเล็ก  (N < 30)  และข้อมูลเป็นคะแนนอยู่ในระดับอันตรภาค

2.ต้องการเปรียบเทียบผลการเรียนวิชาภาษาไทยของนักเรียนชายและหญิงจำนวนกลุ่มละ  25  คน   ต้องใช้  t – test  แบบอิสระ (Independent)  ทดสอบ

3. ต้องการเปรียบเทียบผลการเรียนของนักเรียนในเขตเทศบาลกับนอกเขตเทศบาล  โดยสุ่มตัวอย่างมากลุ่มละ  500  คน  ใช้  Z -  test  ทดสอบ

4.ในการทดสอบผู้เข้าอบรมก่อนการอบรมและหลังการอบรม  เพื่อดูประสิทธิผลของโครงการนี้  ต้องใช้   t – test   แบบ  ไม่อิสระ  (Dependent)

5. ต้องการเปรียบเทียบผลการเรียนของนักเรียนโรงเรียนขนาดใหญ่  กลาง   เล็ก  ใช้

ANOVA  ทดสอบ